5. Sposoby sterowania. |
Symbol graficzny |
Objaśnienie symbolu |
Sterowanie siłą mięśni. |
|
Symbol ogólny, bez wskazania sposobu sterowania.
Nieokreślona liczba kierunków działania. |
|
Przycisk wciskany (jeden kierunek działania).
|
|
Przycisk wyciągany (jeden kierunek działania). |
|
Przycisk wciskany i wyciągany (dwa kierunki działania). |
|
Dźwignia. |
|
Pedał (jeden kierunek działania). |
|
Pedał dwukierunkowy (dwa kierunki działania). |
Sterowanie mechaniczne. |
|
Popychacz lub trzpień (jeden kierunek działania). |
|
Popychacz z nastawną długością (jeden kierunek działania). |
|
Sprężyna (dwa kierunki działania). |
|
Rolka (dwa kierunki działania). |
|
Rolka (jeden kierunek działania). |
Sterowanie elektryczne. |
|
Element elektryczny liniowy, (np. elektromagnes) z jedna cewką
(jeden kierunek działania).
|
|
Element elektryczny liniowy, (np. elektromagnes) z dwoma cewkami
w jednym zespole, działającymi w kierunkach przeciwnych. |
|
Element elektryczny liniowy, (np. silnik momentowy) z dwoma cewkami
o zmiennych charakterystykach w jednym zespole (dwa kierunki działania)
działającymi w kierunkach przeciwnych. |
|
Silnik elektryczny. |
|
Element piezoelektryczny. |
Sterowanie przez wzrost lub spadek ciśnienia
(jeden kierunek działania). |
Sterowanie bezpośrednie. |
|
Sterowanie za pomocą ciśnienia:
- ogólnie,
- przez wzrost ciśnienia,
- przez spadek ciśnienia.
|
|
Sterowanie ze wspomaganiem przez wzrost ciśnienia
Sterowanie ze wspomaganiem przez spadek ciśnienia.
|
|
Sterowanie różnicowe (z wykorzystaniem różnicy powierzchni przeciwległych). |
|
Wewnętrzna droga sygnału sterującego (sterowanie zaworu ciśnieniem
własnym czynnika przepływającego przez zawór). |
|
Zewnętrzna droga sygnału sterującego. |
Sterowanie pośrednie (zaworem pomocniczym). |
|
Sterowanie z wykorzystaniem wzrostu ciśnienia hydraulicznego w sterowaniu
jednostopniowym (z wewnętrznym zasilaniem sterowania, bez sterowania wstępnego). |
|
Sterowanie z wykorzystaniem spadku ciśnienia hydraulicznego w sterowaniu jednostopniowym
(z wewnętrznym zasilaniem sterowania, bez sterowania wstępnego). |
|
Sterowanie z wykorzystaniem ciśnienia hydraulicznego w sterowaniu dwustopniowym (z wewnętrznym zasilaniem sterowania i odprowadzeniem cieczy sterującej, bez sterowania wstępnego).
|
|
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnes i ciśnienie hydrauliczne), zewnętrzne zasilanie sterowania.
|
|
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnes i ciśnienie hydrauliczne), wewnętrzne zasilanie sterowania. |
|
Sterowanie dwustopniowe (np.: kolejno ciśnienie pneumatyczne i ciśnienie
hydrauliczne), wewnętrzne zasilanie sterowania, zewnętrzne
odprowadzenie cieczy sterującej, uprzednie sterowanie wstępne. |
|
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnesy i ciśnienia hydrauliczne),
zawór główny ustalany w położeniu środkowym sprężynami, zewnętrzne zasilanie sterowania. |
|
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnesy i ciśnienia hydrauliczne),
zawór główny ustalany w położeniu środkowym za pomocą ciśnień, zewnętrzne zasilanie sterowania, zewnętrzne odprowadzenie cieczy
sterującej, zewnętrzne odprowadzenie przecieków. |
Sprzężenie zwrotne. |
|
Sprzężenie zwrotne zewnętrzne (symbol ogólny). Wartość zadana i wartość mierzona
wielkości regulowanej są sprawdzane poza zaworem. |
|
Sprzężenie zwrotne wewnętrzne. Zastosowano połączenie mechaniczne miedzy ruchomą częścią konstrukcji, a ruchomą częścią elementu sterującego (sterującej przetwarzaniem energii). Wartość zadana i wartość mierzona wielkości regulowanej są sprawdzane wewnątrz zaworu. |
Zastosowanie symboli mechanizmów i sposobów sterowania złożonych,
w symbolach urządzeń kompletnych. |
|
Symbole sposobów sterowania o jednym kierunku działania są rysowane obok symbolu graficznego elementu, którym sterują, w taki sposób, jakby urojone siły na symbolu graficznym elementu przesuwały go w inne położenie.
|
|
Dla zaworów o trzech lub więcej położeniach sterowanie położeniami wewnątrz symbolu może być wyraźnie pokazane poprzez przeciągnięcie wewnętrznych linii granicznych symbolu graficznego zaworu w górę lub w dół i przez dodanie do tych linii odpowiednich symboli sterowania.
|
|
Jeżeli objaśnienie nie jest wystarczające, to dla zaworów o trzech położeniach symbole mechanizmów sterujących dla położenia środkowego można umieszczać na skrajnych ściankach prostokątów symboli.
|
|
Jeżeli element sterowany jest ustalany w położeniu środkowym, neutralnym za pomocą ciśnienia, to należy dorysować dwa odrębne trójkąty na obu skrajnych ściankach symbolu.
|
|
Na symbolach uproszczonych elementów sterowanych pośrednio pomija się zazwyczaj wewnętrzne drogi przepływu zasilania sterowania wspomagającego i odprowadzenia płynu sterowania.
Jeżeli w takich elementach występują pojedyncze, zewnętrznie zasilane zawory sterujące lub przewody odprowadzania cieczy sterującej, wówczas należy je pokazać tylko po jednej stronie symbolu uproszczonego. Każdy dodatkowy symbol mechanizmu sterującego lub sposobu sterowania albo przewodu odprowadzenia przecieków wewnętrznych zaleca się rysować po drugiej stronie symbolu. Na symbolach, które są umieszczane na elementach, należy przedstawić wszystkie połączenia zewnętrzne.
|